Kim in pierenland

Pyongyang, 29 oktober 2008, 14:57. De openbare televisie onderbreekt haar programma's voor een speciaal nieuwsbericht. De teergeliefde roerganger Kim Jong-il is niet langer.

Het openbare leven valt stil in de geïsoleerde schurkenstaat. In nauwelijks 13 uur bouwen dwangarbeiders een mausoleum voor de aflijvige tiran. Tienduizenden rouwenden komen de vader van de natie een laatste groet brengen.

Van overal te lande komt een niet aflatende stroom van bedevaarders op gang. Boeren, arbeiders, vissers, straatvegers, maar ook leraars, bedienden en dokters sluiten zich aan bij de processie richting hoofdstad Pyongyang.

Het verdriet is onbeschrijflijk. De beelden op tv hartverscheurend. Een week lang houden rouwende Noord-Koreanen de wacht bij Kims mausoleum. China, het enige land dat Pyongyang te vriend wist te houden, stuurt een rouwdelegatie.

De begrafenis van de betreurde despoot wordt bijgewoond door maar liefst twee miljoen mensen. Uit respect worden de weinige klokken in Noord-Korea stilgezet op 14u57, het moment waarop het de Almachtige beliefde één van zijn nietige onderdanen tot stof te laten wederkeren.

De ontnuchtering volgt snel. De Koreaanse Arbeiderspartij, Kims onderdrukkingsinstrument bij uitstek, is niet zinnens de teugels te vieren. Maar... het volk mort, spontane stakingen barsten los, in de Pyongyangse straten wordt geplunderd, studenten nemen het voortouw in de nieuwboren omwenteling. Kortom, een nieuw Tienanmen is in de maak.

Wat vermag het zieltogende Noord-Koreaanse Volksleger nog? Onderbewapend en ondervoed schaart het zich achter de oproerlingen. De Noord-Koreaanse Volksrepubliek blaast haar laatste adem uit. Met de zuiderburen in Seoel worden gesprekken aangeknoopt, de Wiedervereinigung is na 55 jaar eindelijk in zicht.

....

Kim Jong-il, alive and kidding

Is dit het toekomstperspectief van een zo dikwijls verguisde staat? Misschien wel, misschien niet. De geschiedenis - of beter de toekomst - zal het uitwijzen. In elk geval draait de geruchtenmolen over Kim Jong-ils gezondheidstoestand op volle toeren. In september verscheen hij namelijk niet op de militaire parade ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan van het gevierde regime.

Op verzoek van Kims zoon Kim Jong-nam zou bovendien de vermaarde Franse hersenchirurg François-Xavier Roux overgevlogen zijn naar Pyongyang. Roux' staf liet niets los over zijn verblijfsplaats, maar het Franse persagentschap ontving wel een sms met de melding dat hij in Peking vertoefde.

"De Franse journalisten hebben zich laten manipuleren door de Japanse media" verklaarde Roux ondertussen. Hij zou in Peking een congres bijwonen van de Société de neurochirurgie de langue française... Waarom Franstalige neurochirurgen in Peking zouden moeten congregeren is hier uiteraard van generlei tel.


De Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten hebben inmiddels uitgevogeld dat Kim waarschijnlijk getroffen werd door een herseninfarct.


Desalniettemin, waar rook is, smeult misschien het vuur van een in der haast gesmoorde revolutie...


[Le Point]

Gezworen Maagden

Een van de best bewaarde geheimen uit de Balkan is dat sommige mannen er eigenlijk vrouwen zijn. Wanneer je in Albanië een oude man aanspreekt om de weg naar de bakker te vragen, en deze je vraag met een hoog stemmetje beantwoordt, heb je waarschijnlijk met een 'gezworen maagd' te maken. Het zijn vrouwen die om uiteenlopende redenen de keuze hebben gemaakt om de sociale rol van man over te nemen. Spijtig genoeg is dit uniek sociaal verschijnsel bijna volledig verdwenen uit onze geliefde Oostenstreek en dit in tegenstelling tot onze Westerse samenleving, waar steeds meer mensen om een geslachtsverandering vragen. Tijd voor een woordje uitleg.

Sociale rol in plaats van geslacht

Het grote verschil tussen geslachtsveranderingen hier en in de Balkan zit hem in de beweegredenen voor zo'n veranderingen. Westerse transseksuelen willen een andere sekse aannemen omdat ze niet tevreden zijn over hun geslacht. Ze willen vrouw of man zijn, een penis of een vagina hebben. In Oost-Europese landen daarentegen gebeurde het meer omdat het moest. In plaats van het geslacht van een man te willen, moeten zij de sociale rol van man opnemen. En dit om twee redenen.

Tekort aan mannen

Allereest omdat er lange tijd een tekort geweest is aan mannen in de Balkan. Door onderlinge oorlogen en de Ottomaanse Overheersing moesten clans en gezinnen op zoek naar vrouwelijke vervangers voor hun verdwenen mannen. Niet alleen namen zij hun sociale rol over, ook de uiterlijke verschijnselen van een man moesten overgenomen worden. En zo ontstonden deze mannelijke vrouwen eerder uit noodzaak.

Maagd blijven als straf

Daarnaast kent het fenomeen nog een andere oorsprong. De meest van die gezworen maagden zijn van rol gewisseld voor de eer van hun familie. Wanneer zij weigerden te trouwen met een aangewezen man, kon het wel eens voorvallen dat de familie van de man wraak nam op de vader of de broers van het meisje.

In die tijden was er maar één manier om zo'n geschil op te lossen. De vrouw moest verklaren een maagd te zijn gedurende haar leven en de rol van een man over te nemen. Concreet betekende dit dat ze niet met iemand anders kon trouwen. Vandaar ook de naam: Gezworen Maagden.

Het feit is wel dat deze manvrouwen aan hun laatste exemplaren toe zijn. Volgens verschillende bronnen zouden er nog maar een 20-tal in leven zijn. Dus als je in de Balkan nog eens een rijpere man tegen het lijf loopt, die na een avondje stappen uiteindeljk een vrouw blijkt te zijn, schrik dan niet. Prijs jezelf eerder gelukkig. Je hebt immers een interessant sociologisch verschijnsel van dichtbij kunnen bewonderen.

Het zijn rare jongens, die Balkanezen

Ik kom je afmaken

Al vier jaar behoort Polen tot het kruim van de 's werelds beschaafdste continent. Op 1 mei 2004 traden de fiere Polen namelijk toe tot de Europese Unie.
Dat je veertig jaar communistische insubtiliteit niet zomaar van tafel gooit, wordt echter nog te pas en te onpas pijnlijk duidelijk.
De Poolse politiek wordt bemoeilijkt door een klimaat van cohabitation, met een conservatieve, oer-katholieke president en een liberale, westersgezinde premier. Voor het alziende en onverbiddelijke oog van Europa zette president Kaczyński vorige week de Poolse natie te kakken.
Hij stormde toen een EU-meeting binnen om zijn plaats naast premier Tusk op te eisen. Volgens de grondwet heeft hij recht op de stoel van delegatieleider, maar in Polen zit zijn partij (en die van zijn broer) in de oppositie.

Madeliefje

Ook voor zijn eigen volk had Kaczyński een schertsvertoning in petto. Na een interview voor het Poolse tv-station TVN24 bromde hij de sterreporter Monika Olejnik het volgende toe: "Madeliefje, madeliefje, je staat op mijn zwarte lijst. Ik beklaag je, want ik kom je afmaken en noch de veiligheidsdiensten noch de tv-bonzen zullen dat kunnen verhinderen."
Madeliefje zou de codenaam zijn waaronder Olejnik bekendstond als informante bij de communistische geheime diensten.
Kaczyński bood Olejnik al snel zijn excuses aan en deed dat met de nodige Poolse flair: hij stuurde een bloemist op haar af met elf rode rozen en verontschuldigde zich telefonisch.
Olejnik aanvaardde de excuses en daarmee is het incident gesloten.
Het was overigens niet de eerste aanvaring van de president met het onafhankelijke station TVN24. De gebroeders Kaczyński beschouwen het tv-kanaal als een old boys netwerk van voormalige communistische geheimagenten (vandaar de codenaam Madeliefje). Een serieuze bedreiging voor de Poolse staat dus.
Buitenlandse waarnemers zien in Kaczyński's optreden dan weer een bedreiging voor de persvrijheid in het Centraal-Europese land.

Unabomber

Volkomen naast de kwestie, maar niettemin saillant: wie in Google "kaczynski" intikt, stoot niet alleen op de Poolse president annex stokebrand, maar ook op Theodore Kaczynski, alias de Unabomber.

FBI-schets van de Unabomber

Deze dolgedraaide Amerikaanse universiteitsprofessor zaaide tussen '78 en '95 terreur door middel van per post verstuurde bompaketten. Zijn daden eisten 3 levens en 23 gewonden. Hij wilde ermee de aandacht vestigen op het uithollen van de menselijke vrijheid door moderne technologieën.
In tegenstelling tot zijn Poolse naamgenoot slijt Teddy zijn broek in de bak.

Glaasje op? Laat je rijden!

In het Zuid-Poolse Bielsko-Biała is - om in de treinsfeer te blijven - een merkwaardig ongeluk gebeurd. Twee treinstellen botsten op elkaar doordat één van de treinen op het verkeerde spoor zat. Zeventien mensen raakten daarbij gewond.

De lokale autoriteiten arresteerden twee spoormedewerkers. Eén van hen had blijkbaar te diep in het glaasje gekeken. En dat terwijl in de rest van Europa de Europese Nacht Zonder Ongevallen 'gevierd' wordt. Zatte fuifgangers worden dan in hun eigen wagen naar huis gevoerd door vrijwilligers.

Dus beste lezer: glaasje op, laat je rijden!

Per trein Europa door

Brussel op, Brussel af, het leven van een pendelaar gaat niet over rozen. Sedert enkele weken werp ik mij net als duizenden landgenoten gedwee aan de voeten van de nationale spoorwegmaatschappij NMBS.

Tot nader order is dit immers de enige exploitant van ons voortreffelijke spoorwegnet. Of hun service even voortreffelijk is, laat ik in het midden.

Eigenlijk kan ik als reiziger op het traject tussen de fiere stede Gent en onze charmante hoofdstad Brussel niet klagen. Dat leerde mij althans diepgravend statistisch onderzoek.

Voor dat onderzoekje maakte ik een vergelijking tussen ons Belgenlandje, onze buurlanden en verschillende willekeurig gekozen Europese staten.

Zoals gezegd spoor ik op weekdagen tussen Gent en Brussel. Deze laatste is, zoals je wellicht weet, (nog steeds) onze hoofdstad. Gent is tot veler verrassing de tweede meest bevolkte stad van ons land, na Antwerpen. Brussel is (pas) vierde, omdat de stad los van de andere achttien steden in zijn gewest, ‘slechts’ 148.000 bewoners rijk is.

Als criterium voor mijn research nam ik de tijd die een enkele treinreis beslaat tussen de hoofdstad van een bepaald land (stad A) en de tweede meest bevolkte stad van hetzelfde land (stad B).

Natte vingerwerk? Oké, de afstanden zijn op Europese schaal misschien niet echt in verhouding, maar voor de volledigheid vermeld ik ook de gemiddelde snelheid tussen stad A en B. Oordeel zelf maar.

Het verdict

Na Luxemburg scoren we in Europa het best. Al onze buurlanden scoren trouwens sterk. Vooral de Franse SNCF verdient een pluim, want de 466 km tussen Parijs en Lyon worden in een luttele twee uur afgemaald. Ook tussen Berlijn en Hamburg verlies je slechts honderd minuten.

In het zuiden van West-Europa, met name in Spanje en Italië, zit dagelijks pendelen er niet meer in. Vooral Italië hinkt achterop, terwijl je op de 600 km tussen Madrid en Barcelona slechts een goeie tweeënhalf uur hoeft te treinen.


In Scandinavië zit Zweden vooraan in de klas. Het Verenigd Koninkrijk verbleekt dan weer verrassend met pakweg Polen. Een ritje tussen Warschau en de voor het overige vrij zoutloze industriestad Łódź (spreek uit: Woetsj) kan al in tachtig minuten.

Achteraan in de Europese klas wat betreft snelle pendeltijden zitten nagenoeg alle landen ten oosten van Oder en Donau, met inbegrip van Oostenrijk en Griekenland. Het traagst vordert de pendelactiviteit in Slovakije en Bulgarije. Schrijver dezes kan dit volmondig beamen, maar daarom hoeft treintje rijden in deze nieuwe EU-landen niet per definitie saai te zijn.

Je ontmoet er onder meer wodkadrinkende businessmannen, joviale studenten, gulle grootmoeders, duttende zigeuners en onvermijdelijke collega-backpackers. Als de trein der traagheid dan voor de zoveelste keer weer halt houdt in een onooglijk stationnetje staat er met wat meeval een blaaskapel de lokale pensenkermis op te luisteren.


Redenen voor de slechte scores van de ex-Oostbloklanden? Ongetwijfeld een verouderde infrastructuur, al gooien ook het nukkige reliëf en de niet meteen geringe afstanden roet in het eten. In Rusland en Turkije, beiden met één voet in Azië, is het waarlijk huilen met de pet op. In de tijd dat je per spoor tussen Moskou en Sint-Petersburg reist, kun je evengoed naar New York vliegen!

De harde cijfers

In onderstaande tabel kun je zelf de vergelijking maken. Cijfers zijn onder voorbehoud en op eigen risico te gebruiken.

land	stad A	stad B	tijd	km	km/u
Luxemburg	Luxemburg	Esch-sur-Alzette	22'	37	101
België	Brussel	Gent	35'	58	99
Nederland	Amsterdam	Rotterdam	1'10	74	63
Polen	Warschau	Łódź	1'20	137	103
Duitsland	Berlijn	Hamburg	1'40	289	173
Frankrijk	Parijs	Lyon	2'00	466	233
Bulgarije	Sofia	Plovdiv	2'20	148	63
VK	Londen	Birmingham	2'20	190	81
Hongarije	Boedapest	Debrecen	2'30	232	93
Spanje	Madrid	Barcelona	2'40	619	232
Oostenrijk	Wenen	Graz	2'40	200	75
Tsjechië	Praag	Brno	3'00	209	70
Zweden	Stockholm	Göteborg	3'00	458	153
Finland	Helsinki	Tampere	3'00	105	35
Portugal	Lissabon	Porto	3'00	320	107
Servië	Belgrado	Niš	4'00	314	79
Griekenland	Athene	Thessaloniki	4'15	300	71
Italië	Rome	Milaan	4'30	585	130
Slovakije	Bratislava	Košice	5'00	312	62
Kroatië	Zagreb	Split	5'30	365	66
Oekraïne	Kiëv	Charkov	6'00	412	69
Roemenië	Boekarest	Iaşi	6'30	406	62
Noorwegen	Oslo	Bergen	6'30	500	77
Turkije	Ankara	Izmir	7'00	560	80
Rusland	Moskou	Sint-Petersburg	8'30	650	76

Beperkte Houdbaarheidsdatum

Over 4 jaar stopt India's grootste mannelijke filmster ermee. Shahrukh Khan zou - volgens een niet nader genoemde bron op Bollywood News and Gossip - het moeilijk hebben met zijn ouder wordende zelf. Nochtans is de acteur slechts 42 jaar, en heeft de man dus nog kansen genoeg om op het grote scherm te verschijnen. Als liefhebbende vader, aftakelende grootvader of levend lijk. Stel je voor dat Sean Connery, Tom Hanks of Harrison Ford zouden stoppen op die leeftijd.

Romantische lover-boy

Het verschil met deze Hollywood-grootheden ligt in de manier waarop acteurs gebruikt worden in Bollywood-films. In het hele systeem wordt er bijna uitsluitend getypecast. Zo speelt meneer Khan alleen lover-boys in muzikale romantische komedies. En daar voelt Shahrukh zich nu niet meer geschikt voor. Eigenlijk helemaal terecht, want wie wil er nu een 50- jarige man een 25-jarige griet zien versieren. Misschien moet er iemand eens naar Hugh Grant bellen?

Big Balkan Beats

Soms weet je gewoon wanneer een genre 'big' zal worden. Althans dat gevoel heb ik toch steevast. Niet dat het niets geworden is met de Nederhop, de Latinschlager of de Argentijnse polka, maar van een echt succesgenre konden we niet spreken. Met 'big' bedoelt men echt groot. Op wereldveroverende schaal dan. We zijn nog zeker niet zo ver, maar ooit staat u te dansen op de heerlijke klanken van de Balkan Beats. Dat staat nu reeds vast. Het concept is zeer eenvoudig. Meng traditionele oostblok-ritmes en instrumenten met Westerse beats en je verkrijgt plaatjes die vreemd genoeg zeer dansbaar zijn.

De balkan overal

Ontstaan in -waar kan het ook anders- de Balkan en verspreidt via buur Duitsland, lijkt dit exportproduct nu ook België te bereiken. Gogol Bordello en Balkan Beatbox speelden vorig jaar respectievelijk Dour en de Ancien Belgique plat. Madonna maakte haar eerste film samen met de zanger van die Gogol Bordello. Een DJ-duo uit Boechout, Laston en Geo, fabriceerden een hippe mash-up van Daft Punks' Technologic en Mahala raï bandas' zigeunerhitje Mahalageasca. Succes in het buitenland volgde. De veelbekeken film Borat werd ondersteund door een Balkan soundtrack, en dat viel ook in Belgïe in de smaak. Nog steeds niet overtuigd dat ook jij al in aanraking gekomen bent met het genre? Dj Shantel en zijn Bucovina horen tegenwoordig standaard bij een geslaagd feestje, en lezers van deze blog gaan naar geslaagde feestjes.

Een mash-up van culturen

Aan de basis van dit idee ligt het brein van één man: DJ Soko. Als immigrant uit het voormalige Joegoslavië vestigde hij zich in Berlijn. Van daaruit begon de DJ muziek uit zijn streek te verzamelen om ze voor zijn collega - immigranten te kunnen spelen, zonder daarbij rekening te houden of iets bosnisch, albanees, servisch of slovaaks was. Heel edelmoedig van de man, die om zijn punt van samenhorigheid nog wat meer te verduidelijken, er ook nog een Westerse beat tussenmixte. Of hoe muziek kan ontstaan uit politieke spanningen en een goed commercieel idee. De drie succesvolle 'Balkan Beats'-CD's zijn te koop in de betere platenhandel, laten we dat vooral niet vergeten mee te geven.

Volgende YouTube-links voor jullie geselecteerd.

Mahalageasca
Gogol Bordello
Bucovina

Slecht, maar niet lang

Net had ik een gesprek waarbij ik stootte op een potentieel thema voor een allereerste echte artikel op deze blog. Het gesprek ging over Wit-Rusland. U weet wel, één van de oorden die thuishoren in die deksels grote grabbelton van onbekende en/of onbeminde plekjes. Want wat weten we verder over Belarus naast het feit dat het grote BATE Borisov het bescheiden Anderlecht uit het Europese voetbalcircus knikkerde en dat de fallout van Tsjernobyl er menige mens en dier bezoedelde?

Om te beginnen is het blijkbaar niet zo gemakkelijk om het land binnen te raken. Je hebt anno 2008 nog steeds een visum nodig en een uitnodiging van iemand ter plaatse om voet te kunnen zetten op het Wit-Russische deel van deze aardkloot. Een snelle blik op de Pools-Wit-Russische grens in het nochtans grensoverschrijdende programma Google Earth roept meteen taferelen uit de Koude Oorlog naar boven. Een muur zoals tussen Oost- en West-Berlijn staat er weliswaar niet, de obligate schiettorentjes staan wel nog overeind, om nog maar te zwijgen over de kilometers prikkeldraad.

Raak je er toch binnen, dan wacht je niet meteen een land van rozengeur en maneschijn. Iemand die er ooit is geweest, vertelde me eens dat je er als toerist op z'n zachtst uitgedrukt onwelkom bent. Verhalen over lege restaurants die "volgeboekt" zijn en cafés waar net toevallig "het vat af is", zijn niet van de lucht. Ook voor de Wit-Russen zelf is het leven geen pretje. Enkele weken terug werd hen nog een verkiezing in de maag gesplitst. Op voorhand stond al vast wie die zou winnen, niettemin opmerkelijk was de deelname van oppositiepartijen (voor het eerst sinds 1994). Vanzelfsprekend veroverde geen enkel oppositielid een zeteltje in het parlement. Daar staat president Aljaksandr Loekasjenka nog steeds stevig aan het roer. Loekasjenka is een president van wat je zou kunnen noemen het autoritaire type. Het type dat ijshockeywedstrijden voor veteranen organiseert en dan eigenhandig over de tegenstander heen schaatst. Loekasjenka laat zich door zijn bevolking liefkozend "batska", "vadertje" noemen. Een goede kameraad van hem is de Russische president, hoewel diens prijsverhogingen voor olie en gas op weinig begrip konden rekenen. Verder laat de "laatste dictator in Europa" (dixit Bush) zich bijstaan door de KGB (nog steeds opererend onder die naam), een relikwie uit het sovjettijdperk, die presidentonvriendelijke elementen opspoort en onschadelijk maakt.

Om de ex-boerderijmanager toch niet compleet als een gevoelloze schurk af te schilderen, als uitsmijter nog een daverend citaat: « Het Wit-Russische volk leeft slecht, maar niet lang. »

Het Onderwerp

Misschien hebben we het eindelijk gevonden. Een passie die we beide delen. Geen film, geen muziek, geen vrouwen of geen drugs. Wel een richting.

Zouden we Six Pence Avenue naar het Oosten kunnen laten lopen, gewoon rechtdoor? Zonder omwegen naar die plaats waar het zijn moet. We geven de toevallige passant een zicht over wat er op en naast de straat gebeurt. De doelgerichte reiziger geven we informatie over de plaatsen waar hij heengaat. De getormenteerde zwerver een plan naar de dichtsbijzijnde kop warme koffie. Hoe dan ook geven we onze straat een doel: het Oosten.

Kuier je mee?