Rassenrellen in de EU

Op 1 januari 2009 wordt Tsjechië voor zes maanden EU-voorzitter. Václav Klaus, nota bene een notoir euroscepticus, komt dan aan het roer van 's werelds belangrijkste economische gemeenschap te staan. Er loopt echter nog meer mank in de Centraal-Europese staat...

Niemand was veilig voor de vuisten van de skinheads.

In Litvínov, in het uiterste noorden van het land aan de grens met Duitsland, is het maandag tot zware rellen gekomen tussen rechtsextremisten en de politie. In de flatgebouwenwijk Janov wilden leden van de radicale Arbeiderspartij de lokale zigeunerbevolking aanpakken.

Honderden agenten moesten worden ingezet om de Roma te behoeden voor een hardhandige clash. 's Middags wapenden de zigeuners zich met snel in elkaar geflanste slogans. Enkele vuurwapens werden door de politie in beslag genomen en de Roma-leiders riepen op tot kalmte.

De toegang tot de geviseerde wijk werd door de politie met een gewapend konvooi en een waterkanon afgesloten. Toen de extremisten rond halfvier toch de aanval inzetten op de zwaarbewapende troepen, werden traangas en matrakken hun deel. Een van de demonstranten raakte gewond toen hij een traangasgranaat wilde teruggooien.

Niet meteen de attributen voor een theekransje.
Klik op de foto voor de hele fotoreeks.

De rechtsradicale demonstranten bedolven de uitrukkende politiemacht onder een regen van kasseistenen en molotovcocktails en staken twee politiewagens in de fik. Volgens de politie vielen er bij de onlusten veertien gewonden, netjes verdeeld over beide kampen. Bij de hele operatie waren ongeveer een duizendtal agenten betrokken, tegenover nauwelijks vijfhonderd brutale kemphanen.

De uiterst rechtse Arbeiderspartij had de betoging georganiseerd als protest tegen "de positieve discriminatie van zigeuners en het politiegeweld". Ook de groepering Autonome nationalisten organiseerde maandag in Litvínov een protestmars tegen het volgens hen toenemende politiegeweld.

17 november is in Tsjechië een dag met historie. Het land was op die dag meermaals het toneel van woelige manifestaties. Op 17 november 1939 kwam in Praag een spontane protestactie van studenten op gang. Enkele dagen eerder was Jan Opletal (24) begraven. Hij was overleden aan de verwondingen die hij enkele maanden eerder had opgelopen. Dat gebeurde tijdens een charge van de Duitse oproerpolitie tijdens de herdenking van Tsjechoslovaakse onafhankelijkheid (1918).

In de koude novemberdagen van 1939 sloeg de nazibezetter ontzettend hard terug: tien studenten werden terechtgesteld en meer dan duizend anderen geïnterneerd in het concentratiekamp van Sachsenhausen. In 1941 werd 17 november dan ook uitgeroepen tot Internationale Dag van de Student.

Op 17 november 1989 werd de vijftigste verjaardag van de studentenmanifestatie herdacht. Aanvankelijk in een rustige sfeer. Bij de optocht ter herdenking van de Studentendag sloten zich na afloop echter druppelsgewijs mensen aan en toen de massa terug het centrum van de stad bereikte, hadden ongeveer 15000 zich verenigd. Het doorbreken van een cordon van de oproerpolitie was het startsignaal van de Fluwelen revolutie, die het socialistische regime uiteindelijk de kop kostte...

Ondřej Cakl, mensenrechtenmonitor en expert op het gebied van rechts extremisme, noemde de gebeurtenissen van afgelopen maandag de "meest gewelddadige en militante manifestatie sedert 1990". Tegelijk laakt Cakl de verraste houding van de politie. "De ordehandhavers zouden beter de extreem-rechtse online fora wat beter in het oog houden en vaker aanwezig zijn op kleinere radicale manifestaties."

Als actieterreinen voor toekomstige manifestaties circuleren al de namen Chánov (eveneens in de regio rond Most) en Žižkov, de bohémienwijk van Praag.

Wordt ongetwijfeld vervolgd...